| |
| คำแนะนำการป้องกันควบคุมโรคไวรัสโคโรนำ สายพันธุ์ใหม่ 2019 สำหรับการสวมหน้ากากอนามัย |
 |
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
29 มกราคม 2563 คำแนะนำสำหรับหน้ากากอนามัยแบบทั่วไป ควรใส่ให้พอดีกับใบหน้า หันด้านที่มีสีออก หากเป็นแบบไม่มีสี ให้สังเกตรอยพับของหน้ากากอนามัย หากมุมของรอยพับชี้ลงด้านล่าง ด้านนั้นจะเป็นด้านนอกของหน้ากากอนามัย ให้ด้านที่มีลวดอยู่ด้านบน และ ดึงหน้ากากอนามัยให้ครอบคลุมทั้งจมูกและปาก ค ำแนะน ำส ำหรับหน้ำกำกอนำมัยแบบ N95 ให้ถือหน้ากากอนามัยไว้ในอุ้งมือ แล้วครอบหน้ากากบริเวณปากและจมูก ดึงสายรัดที่อยู่ด้านล่าง คล้องศีรษะ แล้วดึงลงไปบริเวณใต้ใบหู จากนั้นดึงสายรัดเส้นบนคล้องให้อยู่บริเวณหลังศีรษะ บีบบริเวณเส้น ลวดให้พอดีกับจมูก ทดสอบความพอดีของหน้ากากโดยใช้มือทั้งสองข้างทาบบริเวณหน้ากาก แล้วลองหายใจ หากหน้ากากพอดีกับใบหน้าเวลาหายใจเข้าหน้ากากจะยุบตัว หายใจออกจะพองตัวออก ส าหรับหน้ากากที่ใช้แล้วเปียกจากสารคัดหลั่ง เช่น น้ าลาย น้ ามูก ควรเปลี่ยนหน้ากากอนามัยทันที และไม่ควรน ากลับมาใช้ซ้ า ก่อนทิ้งควรน าหน้ากากที่ใช้แล้วใส่ถุงปิดให้มิดชิด หรือทิ้งในถังขยะติดเชื้อ และล้าง มือท าความสะอาดเพื่อป้องกันการตกค้างของเชื้อโรค
***************************************
ขณะนี้คนไทยกำลังเจอกับวิกฤตสุขภาพถึง 2 อย่าง นั่นก็คือฝุ่น PM 2.5 และเชื้อไวรัสโคโรน่า ซึ่งทั้งฝุ่น PM 2.5 และเชื้อไวรัสโคโรนา ล้วนปะปนอยู่ในอากาศที่เราสูดดมเข้าไป ทำให้เกิดเป็นพิษตอร่างกายจนนำไปสู้การเจ็บไข้ได้ป่วยได้ แต่เชื่อไหมการป้องกันสารพิษ และเชื้อโรคทั้ง 2 ชนิดนี้ สามารถทำได้ด้วยการสวมหน้ากากอนามัยป้องกัน ดังนั้นหน้ากากอนามัยจึงมีความจำเป็นสำหรับทุกคนในปัจจุบัน
หน้ากากอนามัยอาจจะมีหลายชนิดหลากยี่ห้อในท้องตลาด ซึ่งแต่ละชนิดก็มีคุณสมบัติและการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป แต่ที่สำคัญหากอยากพ้นภัยห่างไกลโรคต้องรู้จักการใช้ให้ถูกวิธีด้วย เนื่องจากคนส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจ และยังใส่หน้ากากอนามัยผิด ๆกันอยู่ ทำให้ไม่สามารถป้องกันเชื้อโรคที่มากับอากาศได้อย่างถูกต้องเท่าที่ควร ในวันนี้เราจะมานำเสนอวิธีการใส่หน้ากากอนามัยด้วยกันสองแบบที่พบเห็นและใช้กันอยู่บ่อยสุดในปัจจุบัน ดังนี้
หน้ากากอนามัยแบบทั่วไป หรือ หน้ากากอนามัยแบบเยื่อกระดาษ 3 ชั้น
หน้ากากอนามัยประเภทนี้ เราสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาหรือร้านสะดวกทั่วไป ราคาถูก เป็นแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ค่อนข้างกระชับกับใบหน้า มักใช้ในการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคผ่านทางการไอหรือจาม แต่บริเวณด้านล่างไม่สามารถป้องกันการได้รับสารปนเปื้อนจากการสูดดมได้
วิธีการใส่หน้ากากอนามัยแบบทั่วไป
ล้างมือทำความสะอาด เพื่อป้องกันการติดเชื้อที่บริเวณมือ
เลือกขนาดหน้ากากให้แหมาะสมกับผู้สวมใส่ หากเป็นของเด็กก็ควรเลือกขนาดที่ไม่ใหญ่เกินไป สามารถปิดปากและจมูกเด็กได้พอดี
ใส่หน้ากากให้พอดีกับใบหน้า โดยให้ขอบที่มีรวดอยู่ด้านบนสันจมูกและรอยจีบพับคว่ำลง
ให้เอาด้านที่มีสีเข้มหรือสีมันวาวออกไว้ด้านนอก ส่วนด้านสีอ่อนหรือสีขาวให้หันเข้าหาตัวเอง แล้วกดตรงขดลวดให้รัดกับจมูก
ดึงหน้ากากอนามันให้ปิดบริเวณจมูก ปาก และคาง ก็ถือเป็นอันเสร็จเรียบร้อย
หน้ากากอนามัยแบบ N95
หน้ากากอนามัยแบบ N95 เป็นหน้ากากอนามัยชนิดที่ช่วยป้องกันเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กมาก ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงกว่าหน้ากากอนามัยแบบทั่วไป สามารถใช้ซ้ำได้ 2-3 วันแล้วทิ้ง หรือมีประเภทที่สามารถซักได้ ควรซักทุกวันหรือทุก ๆ 1-2 วัน เนื่องจากหน้ากากอนามัยประเภทนี้มีลักษณะเป็นหัวครอบ
สามารถปกปิดทั้งปากและจมูกได้อย่างมิดชิดไปจนถึงคาง ทำให้เชื้อโรคหรือสารปนเปื้อนในอากาศไม่สามารถรอดผ่านเข้าไปได้ หน้ากากอนามัยชนิดนี้มักใช้กันในวงการการแพทย์ที่ต้องการความปลอดภัยจากการติดเชื้อไวรัสขั้นสูง เช่น การป้องกันการติดเชื้อวัณโรค หรือเชื้อแอนแทร็กซ์ที่เป็นอันตรายถึงชีวิตกับมนุษย์ นอกจากนี้ยังใช้ในการทำงานที่ต้องเผชิญกับความเสี่ยงกับอากาศที่เป็นมลพิษสูงอย่างการทำงานกับสารเคมีหรืองานทาสีได้ด้วย
วิธีการใส่หน้ากากอนามัยแบบ N95
ล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันเชื้อโรคที่ติดมากับมือ
ถือหน้ากากไว้ในอุ้งมือ แล้วครอบหน้ากากบริเวณปากและจมูกให้พอดี
ดึงสายรัดที่อยู่ด้านล่างคล้องศีรษะ ดึงลงไปบริเวณใต้ใบหู แล้วดึงสายรัดเส้นบนให้อยู่บริเวณด้านหลังศีรษะ
บีบเส้นลวดให้พอดีกับสันจมูก
เช็คหน้ากากให้พอดีกับปากและจมูก โดยใช้มือทั้งสองข้างทาบบริเวณหน้ากากแล้วลองหายใจ หากหน้ากากพอดีเมื่อเราหายใจเข้าไป หน้ากากจะยุบ และเมื่อเราหายใจออก หน้ากากก็จะพอง
หมายเหตุ : หากเรารู้สึกว่าหน้ากากอนามัยของเราเริ่มเปียกหรือโดนสารคัดหลั่ง เช่น น้ำลาย น้ำมูก ก็ไม่ควรนำกลับมาใช้ซ้ำอีกครั้ง อีกทั้งยังไม่ควรใช้หน้ากากอนามัยร่วมกับผู้อื่น หลังจากใช้หน้ากากอนามัยเสร็จแล้ว ควรเก็บใส่ถุงให้มิดชิดก่อนนำไปทิ้ง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการแพร่เชื้อโรค และล้างมือให้สะอาดหลังจากถอดหน้ากากออกเพื่อป้องกันการตกค้างของเชื้อโรค
วิธีการเก็บรักษาหน้ากาก N95
ไม่หัก ไม่พับ ไม่งอหน้ากาก เพราะจะทำให้หน้ากากเสียรูปทรง และลดประสิทธิภาพในการกรองฝุ่นละออง
ผิวของหน้ากากต้องเรียนอยู่เสมอ ไม่มีขอบคมและรอยเปื้อน สายรัดและแถบโลหะกระชับกับสันจมูก
ควรเลือกหน้ากากแบบที่มีสายรัดสองสาย
ควรเลือกขนาดหน้ากากเหมาะกับรูปหน้าของเรา ครอบได้กระชับจมูกและแนบกับใต้คาง
ห้ามใช้หน้ากากร่วมกับผู้อื่น
ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนสวมหน้ากาก
วิธีการทิ้งหน้ากาก N95
หน้ากาก N95 จัดอยู่ในประเภทขยะทั่วไป แต่สามารถแพร่เชื้อโรคได้หากเราเป็นโรคติดต่อ เช่น ไข้หวัด ดังนั้นก่อนที่จะนำไปทิ้ง ควรนำหน้ากากใส่ถุงพลาสติก มัดปากถุงให้แน่น แล้วนำไปทิ้งในขยะทั่วไป และล้างมือให้สะอาดหลังทิ้งทุกครั้ง
ข้อจำกัดของหน้ากากอนามัย
แม้หน้ากากจะมีประสิทธิภาพป้องกันเชื้อโรคได้ แต่มันก็ไม่สามารถป้องกันได้ 100% ส่วนใหญ่แล้วจะป้องกันได้ประมาณ 80-90% เท่านั้นโดยผู้ที่ใส่หน้ากากอนามัยก็ยังมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อโรคอยู่ดี
ไม่สามารถป้องกันโรคได้ทุกชนิด โดยการใส่หน้ากากอนามัยนั้น ส่วนใหญ่จะป้องกันโรคที่สามารถติดต่อกันผ่านทางระบบทางเดินหายใจเท่านั้น เช่น การไอ การจาม เป็นต้น
ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง หน้ากากอนามัยเกือบทุกประเภทเป็นแบบที่ต้องใช้แล้วทิ้ง และไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีกครั้ง เนื่องจากมีเชื้อโรคติดอยู่ที่หน้ากากอนามัยหลังการใช้ หากใช้ซ้ำก็มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อโรคนั้นได้
กลุ่มเสี่ยงที่ต้องสวมหน้ากากอนามัย
สำหรับผู้ที่ควรสวมใส่หน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันไม่ให้แพร่เชื้อโรคไปให้ผู้อื่นหรือเสี่ยงต่อการรับเชื้อโรคจากผู้อื่น ได้แก่
กลุ่มคนที่มีอาการป่วย เช่น การไอ การจาม มีน้ำมูก หรือผู้ที่มีอาการป่วยด้วยโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ซึ่งต้องออกไปนอกบ้านและใกล้ชิดกับผู้คนทั่วไป
ผู้ที่ต้องออกไปในสถานที่สาธารณะและมีผู้คนอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น รถโดยสารประจำทาง รถไฟฟ้า โรงเรียน ห้างสรรพสินค้า ตลาดนัดหรือถนนคนเดิน เป็นต้น
ผู้ที่ต้องเสี่ยงเข้าไปอยู่ในสถานที่ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคหรือสถานพยาบาลที่มีผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรงพยาบาล คลีนิก หรือสถานพยาบาลต่างๆ
ผู้ที่อาศัยอยู่ในสถานที่แออัด เช่น ตลาดสด สนามบิน สถานีขนส่ง เป็นต้น
ข้อควรรู้วิธีป้องกันตัวเองจากเชื้อโรค หากไม่ได้สวมหน้ากากอนามัย
เข้าใจว่าการมีหน้ากากอนามัยก็ช่วยป้องกันเชื้อโรคได้ในระดับหนึ่ง แต่หากจังหวะนั้นเราเกิดมีอาการไอ จาม ขึ้นมา แต่ไม่มีหน้ากากอนามัยอยู่ เราก็สามารถป้องกันการแพร่เชื้อโรคด้วยตัวเองได้ ดังนี้
ก่อนจามควรปิดปากให้สนิท หากใช้มือปิดปาก ควรล้างมือก่อนสัมผัสส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย รวมถึงสิ่งของต่าง ๆ ด้วย
อาจปิดปากด้วยข้อศอกแทนการใช้มือ หรือใช้ทิชชู่ปิดแล้วพับทิชชู่ให้ดีก่อนทิ้ง
ล้างมือให้สะอาดก่อนหยิบอาหารเข้าปาก รวมถึงก่อนรับประทานอาหารแม้ว่าจะใช้ช้อนส้อม
หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา จมูก ปาก ระหว่างวันให้มากที่สุด
รักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ เพื่อให้ระบบภูมิคุ้มกันโรคทำงานได้ดีตลอดเวลา
สรุป
ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันที่เต็มไปด้วยมลภาวะและเชื้อโรค การสวมหน้ากากอนามัยนับเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายได้ แต่ก็ควรให้หน้ากากอนามัยจะทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ด้วยการสวมใส่อย่างถูกต้อง เปลี่ยนใหม่อยู่เสมอ และทิ้งอย่างปลอดภัย แต่ที่สำคัญเราทุกคนควรจะให้ความสำคัญกับการออกกำลังกาย ทำสภาพร่างกายให้แข็งแรง และรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล ทำความสะอาดของมือของตัวเองอยู่เสมอ เพื่อจะได้ห่างไกลไม่ติดเชื้อโรคต่าง ๆได้ง่าย |
|
|
|
